Zbiorniki przeciwpożarowe: wymagania i normy prawne, które powinieneś znać

Zbiorniki ppoż. - podstawowe informacje

Zbiorniki ppoż. stanowią kluczowy element systemów ochrony przeciwpożarowej, zwłaszcza w miejscach, w których dostęp do publicznej sieci wodociągowej jest ograniczony, albo nie ma odpowiedniej wydajności. Zbieranie wody do celów przeciwpożarowych niesie za sobą szereg korzyści. Jednakże wybór odpowiedniego zbiornika na wodę ppoż. może okazać się trudnym zadaniem. Dopasowanie go do obowiązujących norm i przepisów jest niezwykle ważne. Zarówno dla własnego bezpieczeństwa, jak i otoczenia.

Czym jest zbiornik przeciwpożarowy?

Zbiornik pożarowy, nazywany też zbiornikiem do celów gaśniczych, to budowlany lub instalacyjny element przeznaczony do magazynowania wody, służący do celów ochrony przeciwpożarowej. Jest elementem uzupełniającym, gdy zewnętrzne źródła wody są niewystarczające lub w sytuacji, gdy potrzebne jest dodatkowe zabezpieczanie.

Rodzaje zbiorników przeciwpożarowych

Wyróżniamy 4 najpopularniejsze rodzaje zbiorników przeciwpożarowych:

• naziemne zbiorniki ppoż.,
• zbiorniki przeciwpożarowe podziemne,
• półpodziemne zbiorniki ppoż.,
• otwarte zbiorniki wodne.

Zbiorniki przeciwpożarowe - wymagania prawne

Produkcja i projektowanie zbiorników przeciwpożarowych w Polsce odbywa się na podstawie kilku aktów prawnych:

• Normy PN-B-02857:2017-04 - „Ochrona przeciwpożarowa budynków. Przeciwpożarowe zbiorniki wodne. Wymagania ogólne”, które określa wymagania dotyczące konstrukcji, lokalizacji i eksploatacji zbiorników ppoż.;
• Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów oraz przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych – zawiera m.in. wymogi zaopatrzenia w wodę do celów przeciwpożarowych,
• międzynarodowych standardów prawych, jak NFPA 22 czy FM Approvals. Jednakże podkreślamy, że standard NFPA 22 nie jest wiążący w Polsce, ale może być pomocny jako źródło dobrych praktyk podczas projektowania i eksploatacji zbiorników.

Kiedy zbiorniki przeciwpożarowe są obowiązkowe?

Zbiorniki ppoż. są obowiązkowe, gdy:

• sieć wodociągowa nie zapewnia wystarczającej ilości wody do gaszenia pożaru,
• obiekt ma podwyższone ryzyko pożarowe, jest to np. magazyn, obiekt przemysłowy,
• lokalizacja lub typ obiektu wymagają magazynowania zapasu wody, np. trudny dostęp lub duża odległość od straży pożarnej.

Wymagania dot. napełniania zbiornika

Zbiorniki do 100 m³ powinny móc się napełnić w maksymalnie 48 godzin. Większe niż 100 m³ powinny napełnić się co najmniej do 50% w 48 godzin, a w 100% w ciągu 72 godzin.

Wyposażenie zbiornika przeciwpożarowego

Przeciwpożarowy zbiornik wodny spełniający wymagania Polskiej Normy powinien być wyposażony w:

• przyłącza do przewodów ssawnych,
• zawory zwrotne i ssawne, które zapobiegają cofaniu się wody,
• stanowisko czerpania wody,
• system zabezpieczający przed zamarznięciem wody,
• nasady strażackie typu 110.
•  

Podstawowe wymagania dla zbiorników przeciwpożarowych

Pojemność zbiornika przeciwpożarowego

Jaką pojemność powinien posiadać zbiornik przeciwpożarowy? To jest zależne od przeznaczenia obiektu:

• 100 m³ i 200 m³ - typowa pojemność dla budynków użyteczności publicznej,
• minimalnie pojemność 50 m³, ale zaleca się większą na wypadek niepełnego opróżnienia (o 2,5%),
• obiekty magazynowe i produkcyjne mogą indywidualnie dobierać pojemność zbiornika.

Weź również pod uwagę, że zimą zbiorniki muszą być zabezpieczone przed zamarzaniem.

Lokalizacja i usytuowanie zbiornika

Według przepisów i normy PN-B-02857:2017-04 zbiorniki powinny:

• być usytuowane możliwie centralnie względem chronionych obiektów,
• odległość od budynku - min. 8 m (lub 16 m, jeśli ściana nie spełnia klasy odporności ogniowej E15)
• maksymalna odległość od wozu strażackiego - 250 m,
• odległość od stanowiska czerpania wody - maksymalnie 2 metry.

Prawidłowy montaż zbiornika obejmuje też wymagania względem stanowiska do czerpania wody:

• szerokość min. 4 m i długość 12 m,
• nawierzchnia musi być utwardzona,
• minimum 2 m od punktu poboru wody.

Wymiary i konstrukcja zbiornika

Zbiorniki przeciwpożarowe muszą również spełniać wymagania dotyczące ich wymiarów i budowy:

• zbiornik podziemny powinien mieć głębokość min. 0,5m od lustra wody lub dna w miejscu czerpania (wg. niektórych norm),
• pojemniki powyżej 150 m³ powinny mieć głębokość co najmniej 2m,
• konstrukcja zbiornika uzależniona jest od jego pojemności i warunków gruntowo-hydrologicznych.

Eksploatacja, regularne przeglądy, zabezpieczenia

Dla zapewnienia skutecznej ochrony przeciwpożarowej wymaga się, aby:

• zbiornik był stale gotowy do użycia (tzn. należy monitorować jego stan wody, działanie zaworów itd.),
• wykonywać okresowe przeglądy, co rok, 3 lub 10 lat - w zależności od typu zbiornika i warunków eksploatacji,
• zbiornik był zabezpieczony przed korozją, zamarzaniem, był stale dostępny dla służb i obsługi.
•  

Warto również dodać, że elastyczne zbiorniki przeciwpożarowe mogą pełnić tą funkcję, jeśli spełniają normy oraz jest prowadzona odpowiednia dokumentacja. Miej jednak na uwadze, że takie zbiorniki również wymagają prawidłowej konserwacji.

Inne, praktyczne wskazówki dot. projektu zbiornika przeciwpożarowego

W kontekście technicznym, wybierając zbiornik ppoż. warto zwrócić uwagę na;

• materiał wykonania,
• wagę,
• żywotność,
• odporność na rozciąganie/rozerwanie
• gwarancję producenta.

Ponadto kompletny zbiornik musi być wyposażony w:

• przewody ssawne z zaworem zwrotnym, nasadami typu 110 i zakończone pokrywami,
• przyłącze z przewodem do zasilania zbiorników w wodę,
• zabezpieczenie przeciwko zamarzaniu wody w zbiorniku,
• odpowiednią ilość przyłączy zapewniających przepływ wody do studzienki lub bezpośrednio do przewodów ssawnych,
• oznakowanie elementów elektrycznych.
•  

Samo korzystanie ze zbiorników niesie za sobą wiele korzyści, jak funkcjonowanie niezależnie od sieci wodociągowej czy możliwość zastosowania w trudno dostępnych miejscach, chociażby w lasach. Poza tym zbiorniki ppoż., szczególnie te elastyczne, są łatwe w transporcie, odporne na warunki atmosferyczne i szybkie w montażu. Oczywiście nie wymieniliśmy wszystkich norm i zastosowań zbiorników ppoż., ale służymy naszą pomocą w tym zakresie. Chętnie pomożemy wybrać odpowiedni produkt, a również podpowiemy, jak spełnić wymagania normy PN-B-02857:2017-04 (i inne). Zapraszamy.

Jeśli jesteś zainteresowany nie tylko zbiornikami przeciwpożarowymi, koniecznie zobacz resztę naszej oferty np. podziemne zbiorniki na wodę czy też zbiorniki na wodę deszczową naziemne.